(22.08.2020)
Duitsers zijn gesteld op soberheid. Het is een van de redenen waarom ze van Angela Merkel houden. De bondskanselier woont met haar man in een ongetwijfeld comfortabel, maar bepaald niet extravagant appartement tegenover het Pergamon-museum aan de Spree, in de zomervakantie wandelt het echtpaar in Zuid-Tirol en ze hebben een buitenhuisje, een Datsche, in de Uckermark, een rustig natuurgebied ten noordoosten van Berlijn. Eenvoudig en netjes. Mutti Angela kan er haar kookkunst botvieren, te weten braadworst, aardappelschotels, taarten, en meer is er over haar privéleven nauwelijks te melden.
Merkels tijd zit erop, in september volgend jaar zijn er verkiezingen in Duitsland en ze heeft al een tijd geleden aangekondigd dat ze zich niet meer kandidaat stelt. De opvolging bezorgt de partij hoofdbrekens. Terwijl de SPD al een aanvoerder heeft gekozen, minister van Financien Olaf Scholz, hebben de christendemocraten nog geen idee wie de kar moet gaan trekken. Een trio kleurloze kandidaten is opgestaan en geen ervan krijgt de handen op elkaar bij de Duitse kiezers. In december wordt de nieuwe partijvoorzitter gekozen en het ligt voor de hand dat die ook kandidaat-bondkanselier zal zijn.
Een nog niet officiele kanshebber is Markus Söder, de Beierse minister-president, die overduidelijk ambitie heeft in die richting, maar strategisch zijn beurt afwacht. Hij deed het goed in de coronacrisis en is daardoor erg populair geworden, maar hij heeft nu grote problemen met de tests die hij verplicht heeft gesteld voor vakantiegangers die terugkomen uit risicogebieden. De achterstanden zijn torenhoog en dat zorgt voor leedvermaak; de satirische nieuwssite Der Postillon plaatste een foto van een 115-jarige Beierse vrouw, die eindelijk de uitslag van haar Spaanse Griep-test uit 1919 had gekregen. Een behoorlijke vlek op het blazoen van Söder, die nogal een grote mond heeft en nu dus een dankbaar mikpunt van spot is.
Er is nog een andere outsider wiens naam voortdurend wordt genoemd en dat is die van Jens Spahn, minister van Gezondheid. Het prototype van de coming man, 40 jaar oud, goede spreker, helder in zijn optreden en in zijn corona-beleid. Zelf houdt hij zich op de achtergrond, waar het gaat om het leiderschap van de partij. De laatste ontwikkeling is dat hij als een soort running mate zou gaan fungeren voor minister-president Armin Laschet van Noordrijn-Westfalen, een van de kandidaten, die aanvankelijk veel vertrouwen genoot, maar door een paar ongelukkige media-optredens veel van zijn glans heeft verloren. Een andere optie waarover in de partij wordt gespeculeerd is Spahn als running mate van Markus Söder. Het is allemaal koffiedik kijken.
Politiek is glad ijs, zoals we allemaal weten, en het persoonlijke is politiek. En dat is Spahn nu opgebroken. Hij heeft een flinke schuiver gemaakt. Zeer kritische publiciteit is het gevolg. Steen des aanstoots: Spahn heeft samen met zijn man een villa gekocht voor 4,125 miljoen euro, in Berlijn-Dahlem, een groene wijk met kasten van huizen. Een hypotheek van 1, 75 miljoen was voorhanden, de Sparkasse wilde Spahn, voormalig lid van de Raad van Beheer, graag ter wille zijn. Over de voorwaarden wordt in de pers gespeculeerd; de bevriende bank wilde Spahn vast niet het vel over de oren halen. De rest van het geld was klaarblijkelijk aanwezig, geen wonder, Spahn verdient ruim twee ton per jaar (en hij werkt zich uit de naad, dus daar is overigens niets mis mee) en zijn man, chef van een lobbybureau, waarschijnlijk meer.
De koop van een luxe villa is ieders recht en de minister heeft een privé-leven, waarin hij (binnen de grenzen van de wet) kan doen wat hij wil. Toch? Niet helemaal. Spahn gaat over de portemonnee van honderdduizenden werkers in de gezondheidszorg, die tot op heden niets meer gekregen hebben dan een staande ovatie in het parlement. Over betere arbeidsvoorwaarden en hogere beloning wordt al jaren gediscussieerd, maar verbeteringen zijn in Duitsland, net als in Nederland, niet aan de orde. Bovendien is de Bondsrepubliek in de zwaarste economische crisis beland sinds de tweede wereldoorlog, mensen hebben hun baan verloren, middenstanders moeten hun zaak sluiten, bedrijven gaan failliet of moeten ingrijpend bezuinigen, de lagere inkomensgroepen hebben het zwaarder dan ooit.
En wat doet de minister? Hij koopt een droomhuis. En verkoopt daarmee zijn geloofwaardigheid. Helaas is de Heute-Show, het satirische programma van de ZDF, pas in september weer op de buis, maar dan zal Spahn er alsnog van lusten. Dit blijft hem achtervolgen, dat weet ik zeker. De commentaren in de media spreken over smakeloosheid, het cliché van een politicus die mijlenver af staat van de gewone mensen en over een volslagen gebrek aan `Fingerspitzengefühl´. Jammer. Het maakt Jens Spahn ongeschikt als bondskanselier.