(09.12.2013)
Het eerste politieke zwaargewicht dat de Olympische Winterspelen boycot, schreef The Guardian. Internationaal oogst hij lof: Joachim Gauck, voormalig Oost-Duits dominee en DDR-dissident, blijft zijn principes trouw. Hij gaat niet naar Sotschi, heeft hij aangekondigd, en dat is een moedige stap. Want niet alleen schoffeert hij hiermee president Putin, maar bovendien is het pijnlijk voor veel Duitsers die de Winterspelen beleven zoals Nederlanders het WK schaatsen.
Gauck is geen vriend van Putin, en dat heeft hij nooit onder stoelen of banken gestoken. Hij uit regelmatig openlijke kritiek op de schending van de mensenrechten, de onderdrukking van homo´s en het muilkorven van de oppositie. De Duitse president heeft nog steeds geen officieel bezoek aan Rusland gebracht en dat zie ik er ook niet van komen. In juni 2012, twee maanden na Gaucks aantreden, stond een ontmoeting tussen de beide staatshoofden op het programma, maar die werd op het laatste moment door Putin afgezegd, zogenaamd wegens agendaproblemen. Hij ziet kennelijk ook niet verlangend uit naar een onderhoud met de in zijn ogen ongetwijfeld overdreven moralist Joachim Gauck.
De politieke vrienden van Putin zijn dan ook `not amused´ over deze nieuwe stap van Gauck. De Bondspresident had beter de moord op vrouwen en kinderen in Pakistan en Afghanistan kunnen veroordelen, twitterde de voorzitter van de buitenland-commissie in het Russische parlement. Maar de oppositie juicht het besluit toe. Een nobele daad, schreef ex-vice-premier Nemzow op zijn facebook-pagina. In Duitsland zelf lopen de meningen uiteen. Er is lof van de kant van de Groenen en de liberale FDP, maar de toekomstige regeringscoalitie van CDU en SPD toont zich sceptisch. Gauck zelf is overigens partijloos, en dat is hij altijd geweest. Hij kan dus nooit rekenen op een trouwe achterban, en hij kwam pas aan bod nadat twee CDU-presidenten, vrienden van Angela Merkel, voortijdig waren gesneuveld. Erg dik is hij niet met Angela.
Christendemocratische politici zeggen dat ze groot respect hebben voor Gaucks beslissing, maar dat ze geen algemene boycot voorstaan, een standpunt dat ook Angela Merkel steeds heeft ingenomen. Je kunt je namelijk afvragen of je dan niet juist de mensen in het land zelf treft, is de redenering, de eeuwige standaardreactie als het over boycots gaat. De SPD vindt het een `acceptabele´ beslissing (wat zuiniger dan `respectabel´ dus), verklaarde de voorzitter van de Duits-Russische commissie in de Bondsdag, maar het was wel jammer dat Gauck nu de gelegenheid voorbij liet gaan om gesprekken met de hervormingsgezinde krachten in Rusland te voeren.
Welke vertegenwoordiger van de Bondsregering in februari zal afreizen naar Sotschi is nog niet bekend, daarover moet de nieuwe regering na haar aantreden een beslissing nemen. In ieder geval zal het de minister van Binnenlandse Zaken zijn, want die heeft ook sport in zijn portefeuille. Opmerkelijk is dat Gauck zelf zijn gebaar niet al te hoog wil opspelen. Zijn woordvoerster liet weten dat het besluit niet `überinterpretiert´ moet worden – een woord om te onthouden. Het is volgens haar geen wet van meden en perzen dat de president altijd aanwezig is bij dergelijke gelegenheden, en ze wees erop dat president Köhler in 2010 ook niet naar Vancouver is gegaan.
Maar Gauck was vorig jaar wél in Londen, bij de Olympische Zomerspelen. Hij doet inmiddels erg zijn best te benadrukken dat hij de atleten niet voor het hoofd wil stoten, en hij zal ze op 24 februari dan ook feestelijk ontvangen bij hun terugkeer in München.