(13.08.2016)
Hotel Kempinski aan de Kurfürstendamm in Berlijn is onderdeel van de oudste Europese hotelketen, die momenteel 73 vijf-sterren-hotels in 31 landen exploiteert, allemaal even luxueus en gerenommeerd. Dan heb je wel een naam op te houden. Maar dit Kempinski-hotel is in opspraak, en niet zo zuinig ook.
Het gaat niet om haren in de wastafel of slecht werkende airco. Was het maar waar, verzucht het management in stilte. Nee, het is erger. De joodse filmregisseur Claude Lanzmann, nu 90 jaar oud, bekend van zijn meesterwerk Shoah over de holocaust, publiceerde donderdag 11 augustus een woedend ingezonden stuk in de Frankfurter Allgemeine Zeitung. Hij was diep geschokt: in de interne telefoonlijst van Kempinski aan de Kurfürstendamm wordt het landennummer van Israel overgeslagen, uit politieke overwegingen.
Lanzmann was vorige week naar Berlijn gekomen en had zijn intrek genomen in Kempinski, zoals hij dat al decennia lang doet. Bij het doorlezen van de gasteninformatie viel hem tot zijn verbijstering op, dat Israel niet vermeld werd in de lijst met landennummers. Het deed hem denken aan Gaza, waar Israel niet voorkomt op de landkaart, `omdat Israel in de hoofden van de Arabieren niet mag bestaan´. Hoe is het mogelijk, vroeg Lanzmann zich in zijn ingezonden stuk af, `dat in het jaar 2016, in Berlijn, de hoofdstad van het nieuwe Duitsland, Israel wordt weggevaagd?´
Bang en verontwaardigd had hij in de receptie naar een leidinggevende gevraagd. Een `uiterst vriendelijke man´ had hem een verklaring gegeven, maar hem niet kunnen kalmeren. Integendeel. Lanzmann citeert hem als volgt: `Monsieur, het verheugt me dat u deze vraag stelt. Ik ben zelf joods, het gaat hier om een bewuste beslissing van de Kempinksi-groep, waar wij helaas machteloos tegenover staan. De meerderheid van onze gasten is Arabisch en wenste dat Israel werd geschrapt.´
Lanzmann was met stomheid geslagen. Hij voelde zich bedreigd, schreef hij, alles was kennelijk weer mogelijk, ook de wederopstanding van het nationaal-socialisme. `Israel elimineren betekent de Israeli’s elemineren, het betekent dat men hen mag doden.´
Er is weinig verbeeldingskracht voor nodig om je de paniek bij Kempinski voor te stellen toen het stuk donderdag verscheen. De marketing manager haastte zich te verklaren dat men de uitspraken van de medewerker `zo niet kon bevestigen´. (Opvallend is de niet al te gedecideerde formulering.) Volgens de manager was er geen sprake van een richtlijn van hogerhand om het landennummer van Israel niet te vermelden. Het was een vergissing, een verzuim – het gaat immers om een selectie van 35 landennummers op een totaal van 193 en daarin was Israel abusievelijk niet opgenomen. De fout werd hersteld, met oprechte verontschuldigingen aan de heer Lanzmann.
Navraag bij andere Berlijnse Kempinski-hotels leerde volgens de media dat de gasteninformatie meestal helemaal geen landennummers bevat en dat de gast zich daartoe bij de telefooncentrale van het hotel moet melden. In sommige hotels bestaat een dergelijke lijst wel, en is Israel daarin wel
opgenomen.
Het incident komt hard aan. De Israelische ambassadeur sprak van een `schande´, de verantwoordelijke man in het stadsbestuur Frank Henkel (CDU) veroordeelde de gang van zaken eveneens in heldere bewoordingen: `Ik kan me niet voorstellen dat er in Berlijn een gerenommeerd hotel is dat Israel verloochent, omdat de Arabische clientele dat wenst. Dat zou in onze open stad, met haar bijzondere geschiedenis en historische verantwoordelijkheid, niet acceptabel zijn.´
Dit is overigens niet het eerste incident op dit gebied. In november vorig jaar protesteerde president Netanyahu tegen het besluit van het Kaufhaus des Westens om een aantal Israelische wijnen van de westelijke Jordaanoever uit het assortiment te halen. De wijnen werden rap weer in de selectie opgenomen.