Verloren in Berlijn

Home » recensies » verloren-in-berlijn

Verloren in Berlijn door Marjolijn Uitzinger
http://boekenproeven.blogspot.com, maandag 22 april 2019

Het pasgeboren kindje van de jonge kapster Valentine wordt weggehaald direct na de geboorte  zonder dat ze het gezien heeft. De volgende dag krijgt ze te horen dat haar baby gestorven is.
Twintig jaar later achtervolgt haar dat steeds en zij gaat op zoek en komt daarbij in een wespennest terecht.In 1987 kwam het in Oost Duitsland voor dat kinderen werden weggehaald bij eenvoudige burgers en ter adoptie aangeboden aan mensen die het regime aanhingen.

In die tijd werden mensen opgepakt, gadegeslagen, dossiers bijgehouden en veroordeeld. De staat was de baas over het priveleven van de gewone mens.

Heel indrukwekkend boek over Oost en West Duitsland tot het vallen van de muur in 1989.
Het boek is gebaseerd op ware gebeurtenissen. Lees meer …

Gestolen kinderen
Wanneer een moeder op zoek gaat naar haar dood gewaande kind wordt ze geconfronteerd met een lugubere erfenis van de voormalige DDR.

Job ter Steege, LeesKost.nl, 27 februari 2019

Andreas was Valentina’s eerste liefde. Ze woonden in Oost Duitsland in de stad Brandenburg aan de rivier de Havel. Ze ontmoette hem bij het Havelfeest, het jaarlijks terugkerende festijn aan het begin van de zomer. Er waren daar tienduizenden Brandenburgers te vinden. Het werd een romance.
De moeder van Valentina bleef heel kalm toen haar dochter opbiechtte dat ze al tien weken zwanger was van Andreas. Ook toen Valentina zei dat ze het nog steeds niet had verteld aan Andreas. Haar vriend leek andere dingen aan het hoofd te hebben en hun verhouding was het vuur enigszins kwijtgeraakt.
Hoewel abortus in de DDR beslist een optie was, besloten Valentina en haar moeder dat ze het kind wilden laten komen. Valentina wilde niemand bij de bevalling hebben. Direct na de geboorte werd haar kindje weggehaald. Ze hoorde een dag later dat de baby helaas was overleden. Het was 1987. Twee jaar later zou de muur vallen en de DDR verdwijnen.
In 2009 heeft Valentina al tien jaar een eigen goedlopende kapsalon in Berlijn. Hoewel ze nog steeds goed contact heeft met Andreas zijn ze nooit getrouwd. Valentina heeft zich erbij neergelegd dat ze geen echtgenoot of kinderen zal krijgen.
Op een dag komt ze in contact met een Nederlandse journalist die in Berlijn werkzaam is. Samantha Coorenvaar schrijft artikelen over burgers uit de oude DDR die na de val van de muur een succesvolle carrière hebben opgebouwd. Valentina past daar met haar kapsalon uitstekend in. Tijdens het interview vertelt Valentina terloops ook over haar bevalling en haar overleden kind. Samantha vraagt door en vindt het maar een vreemd verhaal.
Als enkele dagen later Valentina wordt vermoord vindt de Berlijnse politie het adres van Samantha tussen de spullen van de vermoorde kapster. Ze wordt ontboden op het politiebureau.

Auteur
Marjolijn Uitzinger (1947) is journalist en voormalig radio- en televisiepresentator. Sinds 2006 woont ze in Berlijn. Ze heeft enkele geslaagde politieke thrillers op haar naam die zich in de Duitse hoofdstad afspelen.

Het verbaast dus niet dat haar nieuwste thriller zich wederom in Berlijn afspeelt. De plot is mooi verweven met afschuwelijke praktijken in het voormalige Oost-Duitsland in geboorteklinieken. Het is griezelig om te lezen hoe artsen die destijds hun medewerking verleenden aan de Oost-Duitse geheime dienst en verantwoordelijk waren voor het ombrengen en roven van zuigelingen na de val van het communistische systeem probleemloos aan de slag konden blijven.

In deze thriller volgen we het spoor van huiveringwekkende wandaden waar feit en fictie elkaar lijken te overlappen.

Dit boek is tevens besproken tijdens het programma MAAKKENNISMAANDAG van MeerRadio op maandag 11 maart 2019. Het geluidsbestand kunt u hieronder aanklikken.
Lees meer …

Verloren in Berlijn van Marjolijn Uitzinger is een spannende en meeslepende roman die je inzichten verschaft over het heden en het verleden.

Samantha Scherps, www.chicklit.nl *****, 17 maart 2019

De jonge Valentina groeit op in een Berlijn dat in tweeën gesplitst wordt door een muur. Mensen houden elkaar in de gaten, het is een harde tijd. Als Valentina zwanger blijkt te zijn van haar vriendje, besluit ze het kindje te houden. Na de bevalling hoort ze het gehuil van haar baby, maar het wordt onmiddellijk weggenomen voor verdere verzorging. Even later komen de dokters haar vertellen dat het kindje het niet gehaald heeft…. Twintig jaar later ontdekt Valentina dat haar baby misschien tegen haar wil ter adoptie werd afgestaan. Het boek vertelt over haar zoektocht naar de waarheid.

Als je de achterflap leest, krijg je de indruk dat Verloren in Berlijn door Marjolijn Uitzinger een roman is die voornamelijk zal draaien rond het verdriet van Valentina en hoe ze met het verlies en de nieuwe hoop omgaat. Niets is minder waar! Er zijn heel veel spannende elementen in Verloren in Berlijn, in die mate dat ik het zelfs een thriller zou willen noemen. Het plot is onverwacht, origineel en ongelofelijk meeslepend.

Een andere indruk die je krijgt na het lezen van de achterflap (en dan zeker de originele achterflap), is dat het verhaal zich voor een groot deel in het verleden zal afspelen. Dat is echter niet het geval. Een kort stukje aan het begin van het boek vindt plaats in het verleden, in de DDR, waar het gaat over de zwangerschap van Valentina. Alles wat daarna komt, speelt zich in het heden af en gaat over de zoektocht naar de waarheid. Dit element kan zowel positief als negatief uitpakken. Persoonlijk vond ik dit een positieve wending: het onverwachte trekt me aan, een verrassende wending kan ik geweldig appreciëren! Toch kan ik me goed voorstellen dat anderen, die hun zinnen hadden gezet op een historische roman, eerder teleurgesteld zullen zijn tijdens het lezen.

De personages in het boek heeft Marjolijn Uitzinger goed doordacht. In het begin gaat het om Valentina, maar geleidelijk komen er heel wat meer personages aan te pas. De personages zijn stuk voor stuk leuk om over te lezen! Op een gegeven moment zijn er wel heel veel personages waarover je aan het lezen bent, wat verwarring zou kunnen brengen bij de lezer. Zit je echter helemaal in het spannende verhaal gezogen, zullen die personages je net nieuwe inzichten geven en kleine stukjes van de puzzel onthullen. Die puzzel past aan het einde precies in elkaar en dan besef je des te meer wat een perfect plot de auteur heeft uitgedacht.

Verloren in Berlijn van Marjolijn Uitzinger is een spannende en meeslepende roman die je inzichten verschaft over het heden en het verleden. De initiële zoektocht van een moeder naar haar gestolen kind ontaard in een grootse onderneming waarbij verschillende partijen betrokken zijn.

Goed idee blijft qua uitwerking oppervlakkig

Sanne Gerrets, www.hebban.nl ***, 07 januari 2019

Voor Marjolijn Uitzinger, journalist en voormalig radio- en televisiepresentator van politieke programma’s, is Berlijn geen onbekende stad. Ze woont en werkt er sinds 2006 en situeerde haar vier eerdere boeken in de Duitse hoofdstad. Naast deze thrillers schreef Uitzinger samen met Margriet Brandsma het boek `Na de muur`, waarin ze onderzoeken wat er geworden is van het Duitsland na de val van de muur.

De in Oost-Duitsland wonende kapster Valentina Schröder raakt op jonge leeftijd ongehuwd zwanger van Andreas, het is dan 1987. Van hem hoeft ze geen enkele steun te verwachten, maar zelf is ze vastbesloten het kind te houden. De praktijken die de Stasi erop nahield waren wreed. Zo werden pasgeboren baby’s regelmatig ter adoptie aangeboden aan trouwe partijgenoten zonder dat de biologische moeder wist wat er met haar kind gebeurd was. Ook Valentina maakt dit mee. Vlak na de bevalling hoort ze haar kind huilen, maar voor ze goed en wel beseft wat er gebeurt, wordt de baby bij haar weggehaald. Ze ziet haar kind nooit meer terug. Is het inderdaad gestorven, zoals de artsen haar voorhouden?

Ruim twintig jaar later stuit de jonge Nederlandse journaliste Sam Coorenvaar tijdens interviews voor een serie succesverhalen over Oost-Duitsers, op het verhaal van Valentina Schröder. Zij heeft inmiddels een goedlopende kapsalon in Berlijn. Tijdens het interview komt de mysterieuze verdwijning van Valentina’s baby al snel ter sprake. Sam is geïntrigeerd door haar verhaal en gaat samen met Andreas op onderzoek uit om de ware toedracht te achterhalen.

Verloren in Berlijn heeft een originele en sfeervolle setting met de sporen van het Stasi-verleden van de DDR daarin verwerkt. De Duitse woorden die veelvuldig worden gebruikt en de formele omgangsvorm die de Duitsers eigen is, geven het verhaal karakter. De korte hoofdstukken en het eenvoudige taalgebruik zorgen ervoor dat je de bladzijden achter elkaar omslaat en het verhaal nergens inzakt.

De achterflap van het boek geeft aanleiding om te denken dat het verhaal zich grotendeels afspeelt ten tijde van de DDR. Het verplaatst zich echter al snel naar 2009 en laat daarmee de uitdieping over de tijdgeest en de immense invloed van de Stasi op het dagelijks leven te veel buiten beschouwing. Datzelfde geldt voor de impact van het verlies van een kind en alle gedachten en gevoelens die daarbij horen. Er wordt te snel aan voorbij gegaan. Uitzinger lijkt er zo gauw mogelijk een spannende draai aan te willen geven. De naspeuringen van Sam en Andreas geven zeker wat spanning aan het verhaal, ware het niet dat zij hun aanwijzingen allemaal te gemakkelijk via Google kunnen vinden, en dat twintig jaar na dato. Dat zij hiermee de politie het nakijken geven, overtuigt niet. Wat betreft leesbaarheid en sfeer een prettig boek om te lezen, qua uitwerking niet geheel bevredigend.

 

Noordhollands Dagblad, Haarlems Dagblad, Gooi – en Eemlander, januari 2019

Amanda De Leeuw van Weenen (Thrillers & more: 4,5 ster ), 19 januari 2019

Cover

Het paar kinderschoentjes op deze kaft heeft iets enorm indringends, vast ook aangezet door de delicate stof op de kale, harde ondergrond. Zonder dat je weet waar het boek over gaat, is het voor iedereen duidelijk dat hier iets hartverscheurends is gebeurd. Mooi gekozen afbeelding!

Achterflap

Oost-Duitsland, 1987. Burgers worden bespied, opgepakt, veroordeeld in schijnprocessen. De staat dringt binnen in ieders privéleven. Het pasgeboren kindje van de jonge kapster Valentina wordt weggehaald voordat ze het heeft kunnen zien of aanraken. De volgende dag hoort ze dat de baby is gestorven. De jonge moeder is ontroostbaar.

Meer dan twintig jaar later komt de twijfel. Is haar kind echt dood of hebben de dokters gelogen? Valentina gaat op zoek, maar wordt vermoord voordat ze de waarheid ontdekt. Journaliste Sam Coorenvaar en Andreas, de vader van het kind, nemen haar zoektocht over en stuiten op monsterlijke uitwassen van de heilstaat.

Mijn mening

Tot ik bij een diner met diverse auteurs Marjolijn Uitzinger hoorde praten over haar toekomstige boek (toen nog Het kind van de kapster – inmiddels Verloren in Berlijn) had ik eigenlijk nooit van het fenomeen Zwangsadoptionen in de DDR gehoord (waarbij de pasgeboren kinderen van burgers die de staat als labiel en/of politieke misdadigers beschouwde, ondergebracht werden bij ‘trouwe partijleden’). Ik wist toen al dat ik dit boek wilde lezen, want hoe ondenkbaar en bizar is Zwangsadoptionen? De wreedheid van mensen had voor mij een nieuwe dimensie gekregen.

Een andere reden om dit boek te willen lezen is dat ik eerder van Marjolijn Uitzinger De Partijgenoot las, waar ik niet erg enthousiast over was. Ik ben altijd benieuwd of het een (gebrek aan een) klik is met het boek of met de auteur. Verloren in Berlijn was een veel positievere ervaring, dus kan ik concluderen dat het voor mij echt aan het boek lag.

Wellicht kon ik me beter identificeren met deze personages dan met de politicus uit De Partijgenoot, maar ik vloog als het ware door de pagina’s. Er zit een zeker tempo in het boek dat past bij het verhaal, de verbanden tussen diverse gebeurtenissen en betrokkenen, en de personages.

Het verhaal opent met Valentina in het heden, die op het punt staat de waarheid over het lot van haar kind te ontdekken. In de daaropvolgende hoofdstukken lees je de chronologisch vertelde geschiedenis van Valentina, en hoe Sam Coorenvaar, Kriminalrat Elisabeth Wagner en andere personages hierbij betrokken raken en op zoek gaan naar de moordenaar van Valentina, en haar kind. In het bijzonder Elisabeth Wagner vond ik een fijn personage met een sterk karakter. Ook Sam Coorenvaar, die min of meer per ongeluk in de geschiedenis verzeild raakt en zich er dan in vastbijt om achter de waarheid te komen, maakte indruk. Soms had ik wel graag iets meer emotie gezien, iets meer gevoel onder het oppervlak.

Vooral was het interessant om te zien hoe men in de eenentwintigste eeuw aankijkt tegen de schaduwpraktijken van de toenmalige DDR en hoe de tijd de wonden niet per se heelt, hooguit lichtelijk verdoofd.

Marjolijn Uitzinger heeft met Verloren in Berlijn een meeslepend verhaal geschreven over een onvoorstelbaar fenomeen. Ik heb er niet alleen van genoten maar ook meer opgestoken dan ik had verwacht, zonder dat het ooit aanvoelde als een geschiedenisles.

Spanning: 4

Plot: 4,5

Leesplezier: 4,5

Schrijfstijl: 4

Originaliteit: 5

Psychologie: 4

Mijn tweede ervaring met Marjolijn Uitzinger was een zeer positieve die leidt tot 4,5 ster voor Verloren in Berlijn.

Drs. W.A. Fasel (www.nbdbiblion.nl/), januari 2019

 

Sam Coorenvaar, een Nederlandse journaliste in Duitsland, stuit op het verhaal van een voormalige DDR-inwoonster. Zij vermoedt dat zij indertijd haar baby gedwongen heeft moeten afstaan ter adoptie, terwijl haar verteld werd dat het kind was gestorven kort na de bevalling. Terwijl een Duitse politievrouw de moord onderzoekt op deze vrouw, komt de journaliste op een geheel andere weg tot dezelfde conclusie, waarbij doktors uit de DDR een grote rol als kwade genius spelen achter dit systeem van dwang-adoptie. Deze thriller is degelijk geschreven, met veel oog voor de couleur locale en een keurig uitgewerkte plot met soms kleine oningevulde details, maar ook weinig verrassend van taal, stijl of visie. Sam Coorenvaar was eerder de hoofdpersoon in ‘Een fatale primeur’.

VrouwenThrillers.nl ***, 6 december 2018

In Verloren in Berlijn maken we kennis met Sam, een Nederlandse journaliste die in Berlijn woont en daar op een schokkend verhaal stuit. Sommige lezers zullen al eerder kennis gemaakt hebben met Sam in Een fatale primeur. Deze keer stuit Sam op een verhaal rondom gedwongen adoptie. Valentina is kapster en heeft een succesvolle kapsalon in Berlijn, maar jaren geleden toen ze nog jong was, was ze zwanger en is het kind bij de geboorte overleden. Zij twijfelt aan de dood van haar kind en gaat nu op onderzoek uiit. Niet lang daarna wordt ze dood aangetroffen in een parkje. Sam gaat op onderzoek uit en vraagt zich af of haar dood iets te maken heeft met het verhaal rondom haar kind. Ze spoort de vader van het kind op en samen duiken ze de geschiedenis in van de gedwongen adopties die plaatsvonden in het toenmalige Oost-Duitsland.

Het boek kent een duidelijke structuur met hoofdstukken die de locatie of gebeurtenis aanduiden en binnen die hoofdstukken weer subhoofdstukken. De karakters zijn met zorg uitgewerkt. De auteur weet de sfeer in het toenmalige Oost-Duitsland goed neer te zetten en de manier waarop dat mensen gevormd heeft. Iedereen kan een verrader zijn en voor de Stasi werken. Dat onaangename gevoel van wantrouwen jegens elkaar weet ze heel goed te omschrijven. Sam en Andreas, de ex-vriend van Valentina en de vader van het kind, raken steeds dieper verzeild in de wereld van de Stasi en gedwongen adopties, waarbij baby’s werden afgenomen van ouders die niet in het plaatje van het regime pasten. Marjolijn Uitzinger is van origine journalist. Dat is te merken aan de gedegen research die ze voor dit boek gedaan heeft. Naast het aangrijpende verhaal geeft Verloren in Berlijn ook een goed beeld van Oost- en West Duitsland, de Stasi en de littekens die dit tijdperk in de Duitse samenleving heeft achtergelaten. Haar boeken spelen zich voornamelijk af in Duitsland waar Marjolijn Uitzinger tegenwoordig ook woont. De keuze om haar verhalen zich daar af te laten spelen doet ze ondermeer om zich te onderscheiden van andere Nederlandse thriller-auteurs en dat lukt haar zeker. Haar beschrijving van het leven en de sfeer in Berlijn is heel nauwkeurig en laat de lezer echt kennismaken met de stad.

Verloren in Berlijn is een aangrijpende roman met thrillertrekjes. Voor een echte thriller zit er net iets te weinig actie in. De zoektocht naar de dader is ondergeschikt aan het verhaal, maar doet echter niks af aan de kwaliteit van het boek.

Lugubere DDR-praktijken****

Lees meer …

(Roeland Sprey, Dagblad van het noorden, 6.1.2019)